Եկեղեցական Գիտելիքներ - Ծաղկազարդ, Աւագ Շաբաթ և Զատիկ (25 Մարտ - 1 Ապրիլ 2018)

Աւագ Շաբաթը բոլոր ծէսերուն մէջ յատուկ տեղ մը կը գրաւէ. Կոչուած նաեւ Սուրբ Շաբաթ, ան կը բովանդակէ իր մէջ այն 8 օրերը որոնք ամէնէն բովանադակալից օրերն են Քրիստոսի կեանքին եւ վարդապետութեան։ Յիսուս Երուսաղէմ կը մտնէ փառաւոր կերպով, գիտնալով հանդերձ որ հոն զինք պիտի սպաննեն Հրեաները, սակայն  հարկադրաբար ինք կու գայ, նման անմեղ գառնուկին` իր դահիճին առջեւ, որովհետեւ այդպէս միայն պիտի կարենայ իր կատարումին հասցնել իր անձին զոհը մարդոց փրկութեան համար։ Ծաղկազարդի Ովսաննաներուն պիտի յաջորդեն միեւնոյն ժողովուրդի ի խաչ հան աղաղակները։ Սակայն այդպէս է որ պիտի իրագործուի Հօր կամքը, եւ ինք աշխարհ եկած է կատարելու իր երկնաւոր Հօր կամքը։

Կիրակի` 25 Մարտին, Ծաղկազարդ է։ Այս տօնակատարութեան ընթացաքին կ՛օրհնուին ձիթենիի ճիւղերը եւ կը բաժնուին ժողովուրդին, որպէսզի ամէնքը մասնակցին Քրիստոսի յաղթական մուտքին Երուսաղէմ։ Իսկ հայ ծէսը ունի շատ գեղեցիկ արարողութիւն մը այս օրուան համար, Դռնբացէքի արարողութիւնը. Աւագերէցը ժողովուրդին հետ կ՛երթայ Եկեղեցւոյ դռնէն դուրս եւ երեք անգամ կը բախէ դուռը խնդրելով աղերսագին որ Տէրը բանայ իրեն եւ իր ժողովուրդին համար` ողորմութեան դռները։ Նման 5 իմաստուն կոյսերուն` բոլոր ժողովուրդը վառած մոմեր կը բռնէ եւ կը սպասէ եկեղեցւոյ դռներու բացուելուն, որպէսզի ներս մտնէ երգով ու աղօթքով։ Նախապէս կը կատարուի նաեւ անդաստանի գեղեցիկ արարողութիւնը, դարձեալ զուտ հայկական, ուր կ՛օրհնուին աշխարհի չորս կողմերը։

Երկուշաբթի` 26 Մարտին, Աւագ Երկուշաբթի օրը, Հայ Եկեղեցին կը տօնէ Որոտման որդիներու տօնը. Անոնց մայրը` կը խնդրէ Յիսուսէն որ իր երկու որդիները, որոնք Յիսուսի առաքեալներն են, նստին Յիսուսի աջ եւ ձախ կողմը երկնքի արքայութեան մէջ։

Երեքշաբթի` 27 Մարտին, Աւագ Երեքշաբթի,  յիշատակ տասը կուսանաց։  օրուան աւետարանը,  10 կոյսերու առակին աւետարանն է. Անոնց հինգը իմաստուն են, որովհետեւ աւելորդ ձէթ պատրաստած են իրենց լապտերներուն համար, փեսայի սպասման ժամանակ. Իսկ միւս հինգը յիմար են, որովհետեւ ձէթի պաշար մը չեն առած իրենց հետ եւ երբ կէս գիշերին փեսան կը հասնի, իրենց լապտերները արդէն մարած ըլլալով` չեն կրնար մտնել հարսանիքի տօնին։

Չորեքշաբթի ` 28 Մարտին, Աւագ Չորեքշաբթի` երկու դէպք կը պատմուի Սուրբ Աւետարանին մէջ. Մին Բեթանիայի օծումն է, ուր մեղաւոր կին մը կու գայ օծելու անուշահոտ իւղով մը  Յիսուսի ոտքերը. Ասիկա գայթակղութիւն կը պատճառէ նոյնիսկ կարգ մը առաքեալներուն, գլխաւորապէս Յուդայի, թանկագին իւղի վատնումին պատճառաւ։ Միւս դէպքը Յուդայի որոշումն է մատնելու իր Տէրը։

Հինգշաբթի`  29 Մարտին, Աւագ Հինգշաբթի օրը, Վերջին ընթրիքի պահուն, զոր Քրիստոս կ՛անցնէ իր առաքեալներուն հետ, կը լուայ անոնց ոտքերը եւ ապա կը հաստատէ Սուրբ Հաղորդութեան խորհուրդը, բաժնելով անոնց հացը եւ գինին, որոնք կը խորհրդանշեն իր մարմինն ու արիւնը։

Ուրբաթ`  30 Մարտին` Աւագ Ուրբաթ օրը,կը յիշենք Յիսուսի չարչարանքները եւ մահը խաչի վրայ. Այդ օրը Սուրբ պատարագ չի մատուցուիր, առ ի յարգանս Քրիստոսի թաղման։ Յուզիչ է սոյն արարողութիւնը հայկական ծէսին մէջ, ուրուն կը յաջորդէ Քրիստոսի թաղման թափօրը արեւելեան երկիրներու մէջ։

Շաբաթ 31 Մարտին  Աւագ Շաբաթ օրը,  կը սկսի Ճրագալոյցը Սուրբ Յարութեան. Երեկոյեան դէմ` կը կատարուի ընթերցում Քրիստոսի յարութեան հայող մարգարէութիւններու եւ ապա` հանդիսաւոր Սուրբ Պատարագ։

Կիրակի  օր՝ 1 Ապրիլին  Զատիկ է. Տօն Յիսուս Քրիստոսի Յարութեան. Տաղաւար տօն է. ՝՝Ինչու կը փնտռէք ողջը մեռելներուն մէջ, ան Յարութիւն առաւ՝՝  կ՝ըսէ Հրեշտակը Իւղաբեր կիներուն, որոնք գացած էին Քրիստոսի մարմինը իւցով օծելու .Յիսուս չարչարուեցաւ, խաչուեցաւ ու մեռաւ Խաչի վրայ մեր մեղքերու քաւութեան համար և ապա Յարութիւն առաւ։ Հաւատացեալները Պատարագի աւարտին զիրար կը շնորհաւորեն ըսելով. ՝՝Քրիստոս Յարեաւ ի մեռելոց- Օրհնեալ է   Յարութիւնն Քրիստոսի՝՝ ։